Veel mensen met autisme hebben moeite om grenzen te stellen. Waarom is dat bij autisme extra moeilijk?
Grenzen stellen bij autisme
Tijdig grenzen stellen om stress en overprikkeling bij autisme te voorkomen is essentieel. Vaak is dat best lastig. Waar liggen je grenzen en waarom ga je er vaak zo snel overheen? Dit heeft verschillende oorzaken. Enerzijds omdat je wilt voldoen aan de verwachtingen en eisen van anderen. Anderzijds omdat je brein vaak op een gecontroleerde manier aangeeft hoe, wat en wanneer je iets moet doen. Je zal er dan ook niet snel van afwijken, want je wilt je eigen ‘riedel’ afdraaien. Ongeacht hoe je je voelt of wat de situatie is.
Controle willen bewaren
Vanuit een autismebrein bekeken, is overzicht en controle houden over zo’n beetje alles heel belangrijk en noodzakelijk. Zo lang je structuur en overzicht hebt, weet je wat er komen gaat. Werkgerelateerd gezien zal je graag planmatig en efficiënt willen werken. Je doet wat je moet doen en houdt niet van onverwachte interrupties. Alles onder controle houden is essentieel om alles geordend te volbrengen. Grenzen stellen is iets waar je niet eens bij stil staat. Veel medewerkers met autisme gaan helaas veelvuldig en voortdurend over hun grenzen heen. Vooral omdat ze hun ‘plan’ af willen werken en niet nadenken of ze het mentaal en fysiek ook allemaal aankunnen.
Grenzen stellen bij autisme: Waar gaat het mis?
Herken je jezelf in de volgende kenmerken?
Als meerdere van deze punten op jou van toepassing zijn, heb je moeite met grenzen stellen.
Perfectionisme en hyperfocus
Veel (hoogfunctionerende) mensen met autisme hebben last van perfectionisme en een hoge prestatiedrang. Ze willen koste wat het kost aan de eisen voldoen en willen gelijkwaardig zijn aan anderen om hen heen. Als je in een hyperfocus zit, wil je ongestoord doorgaan waar je mee bezig bent. Het liefst zo goed en perfect mogelijk. Je werkt waar nodig over en gaat uren door. Perfectionisme is één van de grootste valkuilen bij grenzen stellen. Een perfectionist met autisme heeft vaak geen idee waar en hoe hij zichzelf moet begrenzen. Niet zo gek dat deze personen vaak met (terugkerende) burn-out klachten te maken krijgen.
Autisme en Perfectionisme gaan in de praktijk vaak samen.
Stress wegdrukken en negeren
Helaas staat de innerlijke sensor bij iemand met autisme vaak minder goed afgesteld op innerlijke stressprikkels. Mede omdat gevoelsmatige issues minder goed aangevoeld en geregistreerd worden. Een bepaald gevoel van onbehagen zijn ze meestal gewend. Ze maken zich minder druk op stresssignalen bij het overschrijden van hun grenzen. Wij zien dit veel terug bij met name perfectionistische medewerkers met hoogfunctionerend autisme. Hoe langer je overprikkeling en stressklachten negeert, hoe moeilijker grenzen stellen bij autisme wordt. Ook een te hoog verantwoordelijkheidsgevoel en commitment maken het je lastig om je grenzen te bewaken. Je voelt je immers erg verantwoordelijk voor je werk en/of voor anderen. Probeer dan maar eens op een assertieve manier je grenzen te stellen.
Lees meer over:
Hoe kan je grenzen stellen bij autisme?
Bij het Autisme Centrum kan je verschillende trainingen volgen voor je persoonlijke ontwikkeling. Met name bedoeld om werkende mensen met autisme te helpen bij verschillende problemen op het werk en privé. Denk aan communicatieproblemen in de sociale interacties met anderen, je mening geven en omgaan met kritiek, grenzen stellen, leren nee zeggen, perfectionisme, hoog verantwoordelijkheidsgevoel en nog veel meer. Afhankelijk van je probleemgebieden en ontwikkelingspunten, kunnen wij hier een maatwerk training voor opstellen om je verder te helpen.
Heb je dreigende burn-out klachten omdat je steeds over je grenzen gaat? Lees meer over burn-out preventie.
Wil je assertiever worden en beter je grenzen leren aangeven? Meld je dan aan voor onze assertiviteitstraining bij autisme.
Wat sluit deze blog mooi aan bij het thema van de komende ‘Autminds’ op 8 oktober. Het thema is “over grenzen”.
En oh oh wat is dat grenzen stellen moeilijk. Ik heb in het verleden wat uurtjes in mijn vrije tijd zitten werken, vooral in het weekend. Om mijn taakjes op het gemak te kunnen verwerken. Zonder de afleiding van al die Neuro-typen om je heen, lukt het veel beter om in een hyperfocus te kunnen werken. Maar oh oh wat is dat ten kosten gegaan van mijn rusttijd. Dus als een soort sluipmoordenaar had de (bijna) burn-out me op een gegeven moment te pakken. Gelukkig begrip en medewerking van mijn teamleider gekregen. Tijdelijk minder werken (60%), hulptraject in gegaan bij de huisarts (veel te hoge bloeddruk), en ook maar gelijk het ASS diagnose traject in gegaan.
Nu weer lekker in mijn vel, zelfs Corona-tijd goed doorgekomen. En ik kan nu dingen makkelijker laten liggen, morgen is er weer een dag (om te werken, maar ook om te genieten van het leven). Ik durf nu ook te vragen of het volgende week ook af mag. Dat heb ik net nog gedaan bij een regionaal overleg over het keuzedeel hbo wiskunde waar ik de gelukkige was om de notulen te maken.
Als science fiction fan kijk ik graag naar Star Trek en daar zeggen ze: “Space, the final frontier”. Maar misschien maar beter kijken naar de grens dichterbij. Je eigen grens.
Grenzen stellen aan mijzelf is al superlastig ( hyperfocus, perfectionisme etc). wat het nóg moeilijker maakt, is dat áls ik een grens aangeef dit standaard in mijn omgeving ( gezin van herkomst en voorheen ook op het werk) wordt gezien als aanstellerij.
Het heeft mij genekt.
Ik ben helemaal gestopt met werken, maar erger nog, ik kan het niet meer aan om met mijn familie af te spreken omdat ik zelfs daar ( of misschien zelfs júist daar, niet mijzelf kan zijn….
Hopelijk komt er een moment dat ik weet ( leer) hoe ik hen kan bijbrengen wat ik nodig heb….Ze zijn geen lezers.
En praten met hen heeft teveel negatief resultaat gehad.
Ik ben ontzettend dankbaar voor mijn geweldige man, kinderen en beste vriendin. Die houden wél rekening met wat ik nodig heb. Zelfs nu ik in een autistische burn out zit.