Overprikkeldheid en prikkelgevoeligheid uiten zich bij vrouwen met autisme vaak in hypergevoeligheid. Hoe zit dat precies?

Overprikkeldheid bij vrouwen met autisme

Sommige vrouwen met autisme hebben meer last van overprikkeldheid en hypergevoeligheid. Omdat vrouwen vaak sensitiever zijn dan mannen, ervaren vrouwen met autisme meer prikkelgevoeligheid. Het lukt hen minder goed om binnenkomende prikkels te elimineren. De prikkels komen vaak harder binnen, ook al doen ze hun best om dit bij voorkeur weg te drukken. Dit wordt nog extra versterkt als er ook kenmerken zijn van hoogsensitiviteit (HSP) aanwezig zijn. Het kan dan erg verwarrend zijn of deze overprikkeldheid nu door autisme of HSP wordt veroorzaakt.

Subassertiviteit en gedrag

Mensen met met autisme die hun prikkels proberen te onderdrukken, kunnen snel bevriezen of dichtklappen in lastige situaties. Het duurt vaak even langer om te kunnen reageren als ze diep in gedachten zijn of sterk gefocust op hun taak. Als de druk door een partner, collega of leidinggevende wordt opgevoerd, zijn ze niet altijd in staat om hier adequaat op te reageren. Subassertiviteit komt wat vaker voor bij vrouwen dan mannen met autisme. Geen nee durven zeggen, snel over je heen laten lopen, boosheid inslikken, niet je echte mening durven geven, zijn allemaal kenmerken van subassertief gedrag bij autisme.

Het Autisme Centrum geeft specifieke assertiviteitstraining bij autisme.

Overprikkeling, overgevoelig of juist ondergevoelig

Veel mensen met autisme kunnen snel overprikkeld of hooggevoelig reageren. Vrouwen met bijvoorbeeld karakteristieke mannelijke eigenschappen, zijn vaker wat meer ondergevoelig. De ene vrouw met autisme is minder traditioneel vrouw, terwijl de ander juist zo veel mogelijk wil voldoen aan het ideaalbeeld van de omgeving. Dit komt ook voor bij hoogfunctionerend autisme bij vrouwen. Dit type vrouwen heeft vaak minder interesse in sociale communicatie (koetjes en kalfjes gesprekken) en gevoeligsmatige kwesties. Die hechten meer waarde aan ambitie, status, een goede baan (behouden) en verbeteringen doorvoeren. Vaak komt hier perfectionisme en een hoge prestatiedrang bij kijken. Mensen met autisme die zich veel aanpassen zullen hun autisme camoufleren.

Overprikkeling of hooggevoeligheid

Vrouwen die meer gevoelig zijn voor diverse prikkels, hebben soms een combinatie met hooggevoeligheid (HSP). In eerste instantie denken ze eerder dat ze hoogsensitief zijn, dan dat er sprake is van autisme. Bij dit type is er vaker overgevoeligheid in de sociale interacties met anderen. Dit geldt voor veel personen met autisme ook voor de zintuigelijke prikkels bij geluiden, geuren, fel licht, warmte, koude en andere prikkelgevoeligheid. Deze ‘sensitieve’ kant van hun autisme kan snel opspelen. Ook hierin zijn vele variaties die bij vrouwen en mannen met autisme voorkomen. Door de continue stroom van prikkels, raakt het systeem overmatig gestrest. Dit gaat vaak gepaard met (chronische) vermoeidheid, negatieve gevoelens, angststoornissen en afkeer van dagelijkse beslommeringen en verplichtingen. Als de stress langdurig aanhoudt kan dit steeds meer leiden tot depressieve gevoelens of een autistische burn-out.

Overzicht emoties en gedrag bij overprikkeling

  • Een steeds verder verminderd concentratievermogen

  • Heftige gevoelens van angst, boosheid en onmacht

  • Toenemende chronische vermoeidheidssymptomen

  • Snel het overzicht kwijtraken over dagelijkse dingen

  • Korte termijngeheugen neemt af

  • Hoofd loopt over en weinig meer kunnen verdragen

  • Hoofdpijnklachten of migraine aanvallen

  • Bij chronische stress treden slaapproblemen op

Overprikkeldheid bij autisme verminderen

Als je veel last van overprikkeldheid bij je autisme hebt, dan is het raadzaam om te kijken hoe je deze prikkelgevoeligheid kunt verminderen. Sommige binnenkomende prikkels kan je minder makkelijk uit je omgeving verwijderen. Andere prikkels kan je mogelijk verminderen, zeker als deze ook op je werk voorkomen. Het is van belang al je prikkels goed op een rijtje te zetten. Daarna nadenken in welke omstandigheden deze optreden en of er oplossingen zijn om deze te verminderen. Dit is gewoon nodig om je prikkelbelasting zo veel mogelijk stabiel te houden. Dit betekent dat je het kenbaar moet maken in je woon- en werkomgeving. Kijken of je hier het gesprek over kunt aangaan en aangeven wat je hierbij nodig hebt.

Heb je nog vragen?

Heb je vragen of wil je meer informatie? Ga dan naar ons contactformulier of stel je vragen zo veel mogelijk via email. We reageren dan over het algemeen binnen een aantal werkdagen op je bericht.

“Zorg dat je je prikkelgevoeligheid onder controle krijgt”